Улуттук телерадио корпорациясы (УТРК) “Чекит медиа” жана анын журналисти Асел Сооронбаеванын фейк-фабрика тууралуу кезектеги иликтөөсүнө жооп берди. Мекеменин билдирүүсү анын Фейсбуктагы баракчасында жарыяланды.
УТРК аталган программада айтылгандай эле WhatsApp мессенжеринде телеканалдын атайын “УТРКны таанытуу” деген тайпасы бар экенин ырастайт. Ошол эле маалда медиа ал бийликти жактап, башкаларды каралоо максатында эмес, корпорациянын өзүн таанытуу максатында түзүлгөнүн билдирди.
“Аты айтып тургандай эле, бул тайпа Улуттук телерадиоберүү корпорациясын таанытуу жана даярдалган материалдарды жайылтуу, таратуу максатында түзүлгөн. “Комментарий жазгыла, бөлүшкүлө” деген буйрутмалар УТРКда даярдалган продукцияларга карата гана айтылат. “Чекит медиа” жана Асель Сооронбаева өзү билип, тыянак чыгаруудан мурда бизге байланышып, тактап алса туура боло турганын билдиребиз. Бул тайпага УТРКда эмгектенген кызматкерлер кошулган. Бүгүнкү замандын талабын, социалдык медианын күчүн эске алуу менен УТРК өзү даярдаган материалдарын, жасалып жаткан жаңыланууларды, эл аралык ишмердүүлүгүн ушундай ыкма менен таратууну колго алган. Асель Сооронбаеванын “WhatsApp тайпа бийликтин оппоненттерин каралоо максатында иштейт” дегени чындыкка коошпойт”, – деп айтылат телеканалдын билдирүүсүндө.
Мунун алдында “Чекит медиа” платформасы фейктерге байланыштуу иликтөөсүнүн уландысын жарыялаган. “Президент фейктердин колдоосуна муктажбы?” деген аталыштагы программанын экинчи чыгарылышында да социалдык тармактарда фейк аккаунттар бийликти мактап, ага каршыларды каралап жатканын, бул үчүн “Кабар” улуттук маалымат агенттигинин, Улуттук телерадио корпорациясынын жана ар кайсы министрликтин кызматкерлери да тартылып жатканы баяндалган. Аталган мекемелердин жетекчилери, өкүлдөрү программанын ичинде муну төгүнгө чыгарышкан.
Сооронбаева ошондой эле Фейсбуктагы Садыр Жапаровдун тайпасы мурда Курманбек Бакиевдин наамында болгонун аныктап чыккан.
“Чекит медиа” платформасы биринчи иликтөөсүн 20-июнда жарыялаган. Анда да журналист Асель Сооронбаева Улуттук телерадио корпорациясындагы маалыматты социалдык медиа аркылуу жайылтуучу бөлүм менен бийликтин баскан-турганын мактап-жактаган жана оппозицияны, бейөкмөт уюмдарды, көз карандысыз маалымат каражаттарын каралаган фейктердин байланышын иликтеп чыккан.
Программада 2022-жылы ноябрда жаңы бөлүмдүн ишке кириши менен бийликти мактаган окшош билдирүүлөр социалдык тармактарда журналисттердин өздөрүнүн атынан да, ошол эле учурда фейк-аккаунттар тарабынан да көп бөлүшө баштаганын аныктаган. Ошондой эле иликтөөдө фейк-аккаунттар менен УТРКнын SMM бөлүмүндө иштеген кызматкерлердин түздөн-түз байланышын фактылар менен көрсөтүп берген.
Берүүдө фейк-фабриканын артында президенттин маалыматтык саясат бөлүмүнүн башчысы Дайырбек Орунбеков турабы деген суроо да көтөрүлүп, аны Орунбековдун четке каккан жообу кошо берилген. Орунбеков менен УТРК муну ошондо да төгүндөп чыккан.
Кыргызстандагы жети редакцияны бириктирген Checkit Media платформасы быйыл февралда фейк жана манипуляция менен күрөшүү максатында түзүлгөн. “Интерньюстун” “Медиа-К” долбоору аркылуу ишке ашкан платформага Factcheck.kg, “ПолитКлиника”, T-Media.kg, “Апрель ТВ”, Bulak.kg, Mediahub жана “Баштан Башта” редакциялары кирет.
