2022-жылдын 28-апрелинде Бишкек шаарынын Саламаттыкты сактоо департаменти жана «Сорос-Кыргызстан» Фондунун ортосунда кызматташуу жана «Чогултулган маалыматтар негизинде иштеген “118 ыкчам байланыш” кызматы аркылуу COVID-19 реакциясын күчөтүү» долбоорун ишке ашыруу боюнча Меморандумга кол коюлду. Кыргыз Республикасындагы БУУнун каржылык колдоосу менен Бишкек шаарынын Саламаттыкты сактоо департаменти «118 ыкчам байланыш» кызматын кеңейтилген функционалдуулугу менен туруктуу кызматка айландыруу үчүн акысыз каржылык жана техникалык жардам алат. Бул демилгенин аркасында жарандар бир гана COVID-19 эмес, башка оорулар боюнча да телефон аркылуу биринчи медициналык колдоо ала алышат.
Кол коюлуп жаткан меморандумдун алкагында «Сорос-Кыргызстан» Фонду «118 ыкчам байланыш» кызматын керектүү жабдуулар менен (компьютердик жабдуулар, смартфондор, лицензиялык программалык камсыздоо ж.б.) жардам берет. Андан тышкары адистер тобун окутууда консультациялык колдоо көрсөтөт. жана ишти системалаштырууда, анын ичинде тренингдерди, мониторингди жана процессти колдоону камтыйт.
«Сорос-Кыргызстан» Фондунун Коомдук саламаттыкты сактоо программасынын директору Илимбек Садыков долбоордун негизги максаттарынын бири Бишкек шаарынын саламаттыкты сактоо кызматтарынын ишин жеңилдетүү экенин белгиледи. Тажрыйба көрсөткөндөй, 2020 жана 2021-жылдардагы COVID-19 пандемиясынын учурундагыдай, бейтаптардын көп агымын көтөрө албаган өзгөчө кырдаалдарда жардам керек.
COVID-19 пандемиясы социалдык чөйрөгө да, экономикага да сокку урду. Бирок, негизинен саламаттыкты сактоо тармагы ашыкча жүктөлгөндүктөн жана калктын медициналык кызмат көрсөтүүгө жеткиликтүүлүгүн толук камсыз кыла албагандыктан эң көп зыян тартты. Бишкек мэриясы, «Сорос-Кыргызстан» Фонду, Швейцариялык медициналык билим берүүнү реформалоо долбоору жана Кыргыз Республикасындагы БУУнун өкүлчүлүгүнүн мындан аркы колдоосу менен түзүлгөн «118 ыкчам байланыш» кызматы 2020-2021 жылдары бейтаптарга консультация берүүнүн негизги функциясын аткарып, бейтаптардын агымын камтып, медициналык-санитардык жардам системасына чоң жардам берди. Калыптанган практика көрсөткөндөй, адамдар жеке жардам көрсөтүү үчүн тиешелүү уюмдарга кайрылышат, бирок күн сайын көп сандагы бейтаптарды тейлөө үчүн ресурстар жетишсиз.
Бүгүнкү күнгө чейин «118 ыкчам байланыш» кызматы баштапкы медициналык-санитардык жардамдын функцияларын толуктап, кайрылуучуларга кеңештерди берип, ошондой эле COVID 19 менен ооруган бейтаптарды багыттап, диагностика берип жана баштапкы дарылоону дайындайт. Мындан тышкары, муктаж болгон бейтаптарга күнүмдүк медициналык жардам көрсөтөт.
Жаңы долбоорго ылайык, «118 ыкчам байланыш» кызматынын операторлору жарандарга кененирээк түрдө күн сайын консультациялык жардам көрсөтөт, анын ичинде:
• Биринчи медициналык-санитардык жардам көрсөтүү үчүн «118» телефону интернет байланышы же электрондук почта аркылуу келген кайрылууларды кабыл алуу;
• Bitrix системасынын маалымат базасында электрондук журналга жарандардын кайрылууларын (чалууларын) каттоо;
• COVID-19 жана башка оорулар (гипертония, жүрөк-кан тамыр системасынын оорулары, эндокриндик оорулар, жугуштуу оорулар жана коопсуз жүрүм-турум чаралары) боюнча пациенттерден суралган маалыматтарды берүү, соматикалык оорулар боюнча башка баштапкы консультацияларды берүү, белгиленген тартипте эпидемиологиялык анамнезди чогултуу, электрондук анкета толтуруу, үй-бүлөлүк дарыгерлер жана алардын иш тартиби жөнүндө маалымат берүү;
• Бейтаптын абалын онлайн тез клиникалык баалоо жүргүзүү. Андан ары маалыматты мобилдик бригадага же үй-бүлөлүк дарыгерге өткөрүп берүү, алар өз кезегинде бейтапты дарылоо боюнча тиешелүү чечимдерди кабыл алышат. Мисалы, аларды өзүнчө изоляцияга калтырып, кайрылуунун себебине жараша мобилдик топту же адисти жөнөтө алат;
• Мобилдик топтордун чыгуусу боюнча арыздардын өз убагында каралышын көзөмөлдөөнү камсыздоо ж.б.
