Орто Азия мамлекеттеринде ханайымдар коомчулукка такай эле чыга беришпейт. Негизинен алар расмий иштерде же болбосо иш сапарларында президенттердин жанында коштоп баргандыгын көрсөк болот. Ошондой эле биринчи айымдарды кандайдыр бир кайрымдуулук акцияларынын ачылышында алардын эле жетекчилиги астында байкай алабыз.
Мисалга алсак, Кыргызстандын президентинин жубайы аялдарды жана балдарды коргоо максатында атайын фонд ачкан. Ал эми кошуна Өзбекстандын ханайымы алгачы Эл аралык «Замин» аталышындагы кайрымдуулук фондун ачкан экен. Аталган фонддун максаты угуусу начар балдардын жашоосун жакшыртуу жана аларга жардам кылуу болуп саналат.
Ал эми Тажикстан менен Түркменистандын ханайымдары тууралуу эч бир маалымат жок, анткени ачык булактарда алар тууралуу маалымат табуу кыйын.
Кыргызстандын ханайымы Айгүл Асанбаева
Кыргызстандын биринчи айымы Айгүль Асанбаева тууралуу учкай гана маалымат бар. анык болгондой, ал 48 жашта, Ысык-Көл облусунун кулуну. Анын атасы “Кумтөр” кенинде көп жылдар бою иштеген. Мектепти аяктагандан кийин Асанбаева Караколдогу медициналык окуу жайда окуган. Кийин Кыргыз Мамлекеттик Университетиндеги И.Арабаев атындагы педагогикалык факультетти аяктаган.
Бир маалыматтарга караганда Садыр Жапаровдун 5 баласы бар экендиги айтылса, башка маалыматтарда 4 баласы бар экендиги айтылат. Маектеринин биринде Асанбаеванын айткандары боюнча алардын 4 баласы бар, бирок алар Садыр Жапаровдун иниси жол кырсыгынан каза болгондо алар анын баласын багып алышкан.
Садыр Жапаров абакта жаткан мезгилде Асанбаева бийликке болгон каршылыгын ар дайым билдирип келген жана Массалык Маалымат Каражаттары аркылуу балдарды коргоп келгенин билебиз.
2020-жылдагы парламенттик шайлоодо «Мекенчил» партиясынын атынан алар депутаттыкка ат салышкан. Бирок тизмеде анын ысымы Гүлнура — деп аталган. Асанбаеванын паспортундагы ысымы дал ушундай болуп жазылган. Жапаровдун жубайы ошол маалда аймактарды кыдырып, үгүт иштерине активдүү катышкан.
Ал «Үмүт булагы» аттуу кайрымдуулук фондун негиздеп, Кыргызстандын балдарын колдоп келет.
Садыр Жапаров президент болгондон тартып, Жапарова COVID-19 пандеиясына байланыштуу ооруну алдын алып жана аны менен ооругандарга жардам бере баштаган.
Казакстандын ханайымы
2019-жылга чейин Казакстанда бир эле биринчи айым болгон. Ал Нурсултан Назарбаевдин жубайы — Сара Назарбаева. Ал 1991-жылдан тартып ханайым болуп келген.
Нурсултан Назарбаевдин дээрлик 30 жыл башкаруусунан кийин казакстандык ММКлар ханайымдын аты – Надежда Давыда экендигин жазышкан. Ал Орусиянын Нижний Тагилде туулган.
Бир жумадан кийин эле, Токаевдин расмий статусу ачыкталып, ал — «ажырашкан» экендиги маалым болгон. Алар качан ажырашканы айтылган эмес. Надежда Давыдовна менен Касым-Жомарт Токаевдин ортосунда Тимур аттуу уулу бар, ал 1984-жылы туулган. Ачык булактарда Тимурдун нефть тармагында иштегени жазылган.
Өзбекстандын биринчи айымы Зироатхон Хошимова
Коомчулук Өзбекстандын ханайымы менен Шавкат Мирзиеев Кытайга 2017-жылдын май айында расмий визити менен барганда гана таанышкан.
Буга чейин Зироатхон Хошимова, премьер-министрадин жубайы болуп, бирок, бир да светтик иш чараларда жарыкка чыгып, камералар алдынды турган эмес.
Зироатхон Хошимова тууралуу Шавкат Мирзиеев президенттикке талапкерлигин койгондо гана коомчулук аны менен учкай таанышкан. Анда талапкердин баскан жолу жана жубайы тууралуу жазылган.
Зироатхондун атасы Махмуджон Хошимов Фергананын бай адамдарынын катарына кирген. Ал Кокондогу темир жолунда иштеген жана вагон-ресторандарды курган.
Хошимова Ташкенттеги сугат жана мелиорация институтун аяктаган. Кесиби — инженер-экономист. Адистиг боюнча иштебейт, кожойкеси.
Зироатхон Хошимова менен Шавкат Мирзиёев Ташкенттеги айыл чарба институтунда таанышып, баш кошушкан. Ал убакта Мирзиёев комсомолдун комитетинин секретары болгон, ал эми Хошимова — студент болчу. Никеден кийин Хошимова фамилиясын которгон эмес.
Зироатхон Хошимова Эл аралык «Замин» фондунун тораымы болот. Ал онлайн-эфиринде фонддун атынан чыгып, майыптык бул проблема эмес деген. «Майып болуу бул – медициналык проблема эмес, бул адамзаттын проблемасы» деп белгилеген.
Тажикстандын ханайымы Азизмо Асадуллаева
Эмомали Рахмондун жубайы эл алдына чыга бербейт. Ал тууралуу маалымат аз. Расмий аталган аты Азизмо Асадуллаева. Жолдошун башка мамлекеттерде ээрчип барбайт. Азизмо 9 баланын энеси: 7 кыз жана эки эркек.
Азизамо Рахмонова коомчулукка эки жолу чыккан. Биринде Эмомали Рахмон Малайзияга 2014-жылы барганда гана пайда болгон.
2013-жылы Рахмон бизнес коомчулугу менен жолукканда анын жубайын мамлекеттин бизнес Ассоциациясынын башчылыгына алып келебиз дегенде, ал макул болбой койгон. Рахмондун пикиринде аял киши болгондо да анын жубайы балдары менен жана оокат менен алек болуусу керек.
Туркменистана Огульгерек Атаевна Бердымухамедова
Огульгерек Бердымухамедова 2007-жылдан бери Лондондо жана Ашхабадда жашайт. Ал салттуу жабык кийимдерди кийинет.